با مهارت های جراتمندی آشنا شوید

 

دفاع از حقوق خود و اجازه بهره ‌جوئی از این حقوق را ندادن، تعریف جرأتمند بودن است. جراتمندی همچنین به معنای انتقال روشن آنچه در واقع می‌خواهید، احترام گذاردن به حقوق و احساسات خود و احترام گذاردن به حقوق و احساسات دیگران است.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی پیشگیری نوین، جراتمندی ابراز احساسات، عقاید و نیازهای شخص است.

تفاوت پرخاشگری و جرات مندی

پرخاشگر بودن به معنای حمایت از خود به شیوه‌ای است كه در آن به حقوق دیگران تجاوز می‌شود. رفتار پرخاشگرانه نو‌‌عا تنبیه ‌گرانه، خصمانه ، سرزنش آمیز و تحكم جویانه است. پرخاشگری می‌تواند تهدید، توهین و حتی تنبیه بدنی را شامل شود. پرخاشگری می‌تواند شامل ریشخند، عبارات طعنه آمیز، غیبت و لغزش زبانی شود.

علل اجتناب از جراتمندی

اكثر مردم به دلیل ترس از ناراحتی دیگران و از میان رفتن دوستی ها، از جراتمندی دست می‌شویند. هر چند ممكن است شما با كنار گذاردن جراتمندی از ناخرسندی های فوری و آنی پرهیز كنید ولی چنین كاری در درازمدت رابطه را به مخاطره می‌افكند.

جراتمند هستید؟

از خودتان بپرسید:

احساسات خود را به روشنی بیان می‌كنید؟

در صورت نیاز، از دیگران كمك می خواهید؟

خشم و عصبانیت را به نحو مناسب بیان می کنید؟

وقتی گیج می‌شوید سؤال می‌پرسید؟

وقتی متفاوت از دیگران فكر و احساس می‌كنید، عقاید تان را بیان می کنید؟

وقتی نمی‌خواهید كاری انجام دهید می‌توانید نه بگوئید؟

با قدرت و صلابت صحبت می‌كنید؟

وقتی با مردم حرف می‌زنید به آنها نگاه می‌كنید؟

انواع جراتمندی

جراتمندی اساسی

این نوع جراتمندی، ابراز ساده و مستقیم بیان باورها، احساسات و عقاید شما است. این نوع جراتمندی معمولا از طریق عبارات ساده‌ای چون " من می خواهم " یا " من احساس می‌كنم " ابراز می‌شود.

جراتمندی قوی 

این نوع جراتمندی، انتقال حساسیت ها به شخص دیگر است. این نوع جراتمندی از دو بخش تشکیل می‌شود.

بازشناسی موقعیت یا احساسات شخص دیگر كه به دنبال آن اظهار نظری صورت می‌گیرد كه در آن شما از حقوق خاص خود حمایت می‌كنید. " من می دانم كه شما واقعا سرتان شلوغ بوده است ولی من می‌خواهم احساس كنم كه رابطه‌ها برای شما مهم است. می‌خواهم شما به من و ما زمانی اختصاص دهید."

جراتمندی فزآینده

این نوع جراتمندی زمانی به وقوع می‌پیوندد كه شخص دیگری در واكنش به جراتمندی اساسی شما شكست می‌خورد و به تجاوز علیه حقوق شما ادامه می‌دهد.  در نتیجه شما بتدریج جراتمندی را گسترش می‌دهید و به نحو فزاینده‌ای بر رای خود محكم‌تر تاكید می‌ورزید. در این گونه جراتمندی حتی ممكن است شما به پاره‌ای از اعمال اشاره كنید كه درصورت ادامه رفتار طرف مقابل، از شما به عنوان نتیجه بروز كند ولی اشاره به اعمال تنها پس از چند عبارت جراتمندانه اساسی و پایه ارائه می‌شود. برای مثال اگر شما تا پنج بعد از ظهر فردا كارتان را روی ماشین من تمام نكنید من مجبور می‌شوم به فلان یا بهمان دفتر تجاری زنگ بزنم.

جراتمندی از طریق گفتار "من " آغاز شونده

این نوع جراتمندی خصوصا برای بیان احساسات منفی مفید است. این نوع جراتمندی یك اظهار نظر سه بخشی را شامل می‌شود:

وقتی شما چنین و چنان كردید.... ( رفتار را توصیف كنید. )

اثرات عبارت هستند از ... ( این موضوع را كه چگونه رفتار به نحو عینی و ملموس بر شما اثر می‌گذارد، توصیف كنید )

( من احساس می‌كنم كه )عبارت اول شخص مفرد را به كار ببرید:" من احساس می كنم كه " به جای " شما فلان یا بهمان هستید."

تمركز اصلی در اظهار نظرهای با " من " آغاز شونده، روی بخش ( من احساس می‌كنم)،" من می خواهم " است. هنگام ابراز خشم، تمایل غالبا بر سرزنش شخص دیگر، از كوره در رفتن و اختیار هیجان را از كف دادن است. جراتمندی از طریق گفتار با " من " آغاز شونده، می‌تواند به شما كمك كند به نحو سازنده بر خشم خود متمركز شوید و در ارتباط با احساسات خودتان موضع روشنی بگیرید.

آموختن جراتمند بودن مثبت

چگونه شروع كنیم

نظامی اعتقادی و ارزشی را قبول كنید كه به شما رخصت ابراز وجود بدهد. این گام، دشوارترین گام است. چنین نظامی به شما اجازه می‌دهد خشمگین شوید، نه بگوئید، درخواست كمك كنید و خطا كردن را بپذیرید.

یادگیری مهارت های جراتمندی

این مهارت ها عبارتند از جراتمندی اساسی‌، جراتمندی قوی، جراتمندی فزآینده، از طریق گفتار با " من " آغاز شونده.

از بهترین مهارت های ارتباطی خود استفاده كنید. تماس چشمی مستقیم برقرار كنید: وضع بدنی مناسبی بگیرید، حالات چهره تان را با پیام هماهنگ كنید، سطح و آهنگ مناسب صدای خود را حفظ كنید، زمان مناسبی را برای جراتمندی انتخاب كنید.

تمرین، تمرین، تمرین 

با خواندن یك جزوه نمی توانید جراتمند بودن را یاد بگیرید. اگر امكان آن فراهم است به گروه مهارت های جراتمندی یا گروه مهارت های ارتباطی بپیوندید.

شما می توانید در ارتباطی كه با دوستان و اعضای خانواده خود برقرار می‌كنید این مهارت ها را تمرین كنید. ارتباط صادقانه در درازمدت به روابط شما یاری می‌رساند. در آغاز سعی نكنید رفتارتان را در مورد موقعیت های دشوار و فشار آور تغییر دهید. ابتدا در موقعیت هایی كه كمترین احتمال خطر را دارد، تمرین كنید.